Cijfers over seksueel gedrag Nederlands Jeugdinstituut

Waar voorheen de term ‘biseksueel’ werd gebruikt, wordt nu gesproken over bi-plus. De manier waarop een pleger zijn wil oplegt, zegt iets over de gradatie van de ernst van de grensoverschrijding. Gebruik maken van chantage of geweld zijn daarbij aantoonbaar ernstige vormen, maar vaak gaan plegers subtieler te werk.

• Met de (vermoedelijke) pleger, een hulpverlener of de politie is minder vaak gepraat.
• In deze paragraaf worden de belangrijkste concepten die in deze monitor centraal staan en de operationalisering ervan toegelicht.
• Er doen ongeveer 6 duizend mensen van 12 jaar of ouder met het onderzoek mee.
• De voorvallen lopen uiteen van dreigen met pijn doen tot poging tot verstikking of verwondingen door het gebruik van wapens.

Als we ook kijken naar seksueel grensoverschrijdend gedrag, dus behalve seksueel geweld ook zoenen en seksueel betasten, dan heeft 54% van de meiden en 22% van de jongens dat weleens meegemaakt. Van de slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag praat het merendeel met iemand over hun ervaringen. Afhankelijk van het soort voorval, zeggen 6 à 7 op de 10 slachtoffers met iemand gepraat te hebben. Het meest wordt gesproken met mensen in de eigen sociale kring, vooral met vrienden/vriendinnen en de partner.

Vooral jongvolwassenen lopen een verhoogd risico, maar de manier waarop aanbieders op dit moment hun zorgplicht invullen biedt hen onvoldoende bescherming. Maar wie (behalve wij) gaat er nu voor de lol zo’n lang rapport doorpluizen? Gelukkig brengt het WODC ook informatie in een handzamer formaat uit, zoals de factsheet “Kansspelen, Enkele feiten en cijfers op een rij”. In drie pagina’s, die ieder half gevuld zijn met een afbeelding, worden de uitkomsten van de verschillende WODC onderzoeken over gokken kort en bondig samengevat. In oktober 2024 werd na lang wachten eindelijk de veelbesproken “Evaluatie van de Wet Kansspelen op afstand” gepubliceerd door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC).

Aandacht voor jeugdige plegers

Uit cijfers van het CBS blijkt dat de bedrijfstak “loterijen en kansspelen” in Nederland in 2018 een omzet van ruim 2,5 miljard euro had. De toegevoegde waarde van deze bedrijfstak (het omzetbedrag waar de waarde van de uitgekeerde prijzen is afgehaald) bedroeg bijna 1,4 miljard. Uit deze cijfers blijkt een sterke toename van het internetgebruik in het algemeen en het internet gebruik om muziek te luisteren of online te gamen in het bijzonder. De criminaliteit in Nederland is een dynamisch en complex onderwerp dat voortdurende aandacht vereist van zowel beleidsmakers als de samenleving als geheel. Het is essentieel om de statistieken, trends en sociale factoren in overweging te nemen om een veiligere samenleving te creëren. Dit gedeelte verkent mogelijke trends in criminaliteit op basis van huidige gegevens en maatschappelijke ontwikkelingen.

Bijna iedereen van hen (99 procent) gaf aan in de afgelopen 12 maanden internet te hebben gebruikt. In dit hoofdstuk wordt als introductie op de volgende hoofdstukken over online veiligheid en criminaliteit, kort beschreven waarvoor Nederlanders internet gebruiken. Naar seksuele oriëntatie gaven bi-plus vrouwen (vrouwen die zich aangetrokken voelen tot meer dan één gender) het vaakst aan (34 procent)slachtoffer te zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ook gaven zij relatief vaak aan met huiselijk geweld te maken hebben gehad.

• Het is essentieel om de statistieken, trends en sociale factoren in overweging te nemen om een veiligere samenleving te creëren.
• Met de stijgende digitalisering van de samenleving is cybercriminaliteit een steeds groter probleem geworden.
• Van de 75-plussers deed 41 procent online aankopen, vergelijkbaar met een jaar eerder.
• Van de jonge vrouwen van 16 tot 18 jaar is ruim een derde (36 procent) slachtoffer geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Kansspelen en gokken

En wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten en recente ontwikkelingen in het veld?

Frequentie en waarde van online aankopen

Bij deze vorm van intimidatie gaat het om ongewenst seksueel gedrag dat via het internet, bijvoorbeeld via sociale media, WhatsApp, (video)chat of e-mail, plaatsvond. Voorbeelden zijn seksueel kwetsende opmerkingen of gedwongen worden om online seksuele handelingen te verrichten. In dit onderzoek omvat seksueel overschrijdend gedrag alle vormen van seksuele intimidatie en fysiek seksueel geweld. Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan binnen en buiten de huiselijke kring plaatsvinden, zowel offline als online. Van alle leeftijdsgroepen komt seksueel grensoverschrijdend gedrag het meeste voor onder jongeren (16-24 jaar).

72% van de gokkers in Nederland geeft aan dat gokken hun sociale leefomgeving verbetert. In deze vergelijking zien we dat gokken de hoogste effectiviteit heeft, maar ook de hoogste kosten. Zelfs het aanbieden van zelftests, een bewezen hulpmiddel om problemen tijdig te kunnen herkennen, gebeurt N1 ineractive slechts bij 6% van de spelers, terwijl het aantal spelers dat een hoog risico loopt twee keer zo hoog is. De Nederlandse overheid zet zich momenteel sterk in op deze categorie, aangezien het een van de groepen is met een vergroot risico om in aanraking te komen met gokschade. Hoewel ze over het algemeen minder grote verliezen leiden, loopt deze groep dus wel meer kans op gokproblemen.

Hoeveel verschillende vormen van gokken per persoon

Plegers van buiten de huiselijke kring die relatief vaak worden genoemd zijn dates, goede vrienden/vriendinnen, collega’s, kennissen van het uitgaan/ feestjes en – bij online seksuele intimidatie – online kennissen. Bij fysiek seksueel geweld variëren de onderzochte voorvallen van bijvoorbeeld ongewenst zoenen tot ongewenste geslachtsgemeenschap (verkrachting). Duidelijk is dat de negatieve gevolgen voor de slachtoffers van het eerstgenoemde voorval anders zijn dan die voor de slachtoffers van het laatstgenoemde voorval. Als gevolg van het geweld heeft ongeveer twee derde van de slachtoffers van psychisch geweld in de huiselijk kring problemen gehad (64 procent). Van de slachtoffers van fysiek geweld in huiselijke kring geeft 49 procent dat aan, en van de slachtoffers van stalking door een ex-partner 67 procent.

Het online kopen van producten steeg sterk in 2020 en 2021, toen mensen tijdens de coronapandemie meer aan huis gebonden waren. Online bedreiging komt bij 2,5 procent van de 15- tot 25-jarigen voor. Shamesexting kwam bij 1 procent van de 15- tot 25-jarigen voor (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2024).

In 2022 zegt 30 procent van de 16- tot 18-jarigen en 33 procent van de 18- tot 24-jarigen in de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek slachtoffer te zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Van de jonge vrouwen van 16 tot 18 jaar is bijna de helft (46 procent) slachtoffer geweest, van de jonge vrouwen van 18 tot 24 jaar ruim de helft (52 procent). Bij jonge mannen gaat het om respectievelijk 2,8 procent en 14,5 procent (Akkermans e.a., 2022). Van de mensen van 16 jaar of ouder geeft 2 procent aan dat het in de afgelopen 12 maanden weleens is voorgekomen dat zijzelf binnen de huiselijke kring lichamelijk agressief, controlerend en/of intimiderend zijn geweest.